El Greco
El Greco
Yaşamı
El Greco (1541-1614) Girit doğumlu bir ressam. Asıl adı Domenikos Theotokopoulos olan El Greco, heykeltıraş ve İspanyol Rönesansı'nın mimarıydı. El Greco, 1567'de bir daha geri dönmemek üzere doğduğu yeri Venedik'e terk etti. El Greco'nun Venedik'te geçirdiği üç yıl, tarzını derinden etkiledi. 1577'de İspanya'nın Toledo kentine göç etti ve hayatının sonuna kadar burada yaşadı ve çalıştı. Burada en önemli eserlerini gerçekleştirdi ve 1614'te öldü.
Kariyeri
El Greco'nun İspanya'nın Toledo kentine göç edip hayatının sonuna kadar burada yaşaması eserleri üç ana döneme ayrır:
Henüz Girit'te iken yaptığı eserler
Venedik ve Roma'da bulunduğu sırada yaptığı eserler
Toledo'da iken çizdiği eserler
El Greco esas olarak bir ressamdı, ancak Epimetheus ve Pandora da dahil olmak üzere birkaç heykel de ona atfedilmiştir. Minyatürist Giulio Clovio’nun Kardinal Alessandro Farnese’ye 16 Kasım 1570’te yazdığı bir mektupta El Greco’nun Titian’ın öğrencisi olduğu söylenmekte ve genç adamın Roma’daki Palazzo Farnese’de kalması isteniyordu. El Greco’nun 1570’te Roma’ya yaptığı gezi böylece kanıtlandı ve 18 Ekim 1572’de St. Luke ressamlar loncasına aidatlarını ödediğinde hâlâ oradaydı. Daha sonra Roma’dan Venedik’e döndüğü ve muhtemelen Venedik’teki bir veba nedeniyle 1576’da İspanya’ya gittiği bilinmektedir.
El Greco’nun yakın arkadaşları arasında Toledo’nun önde gelen hümanistleri ve entelektüelleri, bilim adamı Antonio de Covarrubias, Pedro Salazar de Mendoza, Fray Hortensio Paravicino ve şair Luis de Góngora y Argote gibi adamlar bulunmaktadır. Son iki adam El Greco’nun eserleri hakkında şiirler yazmıştır.
Usta Domenikos tarafından imzalanan iki eser, bir ikona (Atina) ve küçük bir portatif triptik (Modena) sıklıkla El Greco’ya atfedilir, ancak soyadı eksik olduğundan, yazarlığı kesin olarak belirlenemez. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra sözde Madonna ressamları ( Madonneri ) tarafından yapılan çok sayıda vasat panel, genç El Greco’ya atfedildi, ancak şimdi itibarlarını yitirdiler.
Teknik ve İşlediği Konular
El Greco'nun dramatik ve dışavurumcu üslubu çağdaşlarınca tam olarak anlaşılamadı ve ancak 20. yüzyılda tam olarak takdir edildi. Sanatçı, dışavurumculuğun ve kübizmin öncüsü olarak kabul edilmektedir. Kişiliği ve eserleri Rainer Maria Rilke ve Nikos Kazancakis gibi edebiyatçılara ilham kaynağı olmuştur. El Greco genel resim akımlarından bağımsız, şahsına özgü bir sanatçı olarak yorumlansa da, resimlerindeki uzun figürler ve tuhaf renk seçimi, batı resmiyle Bizans resminin bir bileşimi olarak kabul edilmektedir.
Genel olarak Girit veya dini tuvaller oluşturmuştur. Aynı zamanda El Greco, Giritli keşişlerin yanındaki eğitiminden tamamen dine dayalı bir resim anlayışı dışında, birtakım teknikler ve kompozisyon ilkeleri de edinmiştir. Zamanla ise dışavurumcu bir maniyerizm üslubu edinmiştir.